មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តកណ្តាល

មាតិកា

ចំនួនអ្នកចូលទស្សនា

អំពីមន្ទីរ

១.សេចក្តីផ្តើម
ខេត្តកណ្តាលគឺជាខេត្តមួយ ដែលមានលក្ខណៈភូមិសាស្ត្រព័ន្ធជុំវិញរាជធានីភ្នំពេញ និងមានផ្ទៃក្រលាសរុប 321.759 Km2 ហើយចែកចេញជា 1ក្រុង 10ស្រុក គ្រប់ដណ្តប់ទៅលើ 127ឃុំ/សង្កាត់ មានប្រជាជនរស់នៅសរុប 1,219,991 នាក់ (ផែនការវិនិយោគខេត្តកណ្តាល 2016) ។ លក្ខណៈភូមិសាស្ត្ររបស់ខេត្តបានកំណត់នូវទីតាំងសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍កសិកម្មដោយមានទន្លេ 4 ហូរកាត់ គឺទន្លេមេគង្គលើប្រវែង 37.5 Km ទន្លេ មេគង្គក្រោមប្រវែង 93.2 Km ទន្លេសាបប្រវែង 37.2 Km ទន្លេបាសាក់ប្រវែង 92.5 Km និងទន្លេតូច 2 ខ្សែតាមព្រំប្រទល់ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល និងស្រុករល្វាឯម, ស្ទឹងពីរខ្សែទៀតគឺស្ទឹងព្រែកត្នោត និងស្ទឹងព្រែកអំបិល ព្រមទាំង មានព្រែក និងអូរចំនួន 334 កន្លែង ដោយបាននាំមកនៅដីល្បាប់មានជីជាតិជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដែលអំណោយផល ដល់ការងារបង្ករបង្កើនផលដំណាំស្រូវ ដំណាំអនុផលរួមផ្សំផ្សេងៗទៀត ទទួលបានទិន្នផលខ្ពស់ រួមទាំងធនធានជលផល ដើម្បីលើកស្ទួយជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកាន់តែប្រសើរឡើង ។

២ ទស្សនៈវិស័យ និងផែនការយុទ្ធសាស្ត្ររបស់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តកណ្តាល

ក/ ទស្សនៈវិស័យ: គាំទ្រកំណើនសេដ្ឋកិច្ចក្នុងវិស័យកសិកម្ម កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ ធានាសន្តិសុខស្បៀង និងជំរុញការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចជនបទ ដោយផ្ដោតទៅលើការធ្វើទំនើបកម្ម វិស័យកសិកម្ម ផលិតកម្មតាមបែបប្រពលវប្បកម្ម បញ្ចូលនូវបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ បន្សាំទៅនឹងការប្រែ ប្រួលអាកាសធាតុដោយយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ទៅលើនិរន្តរភាពបរិស្ថានធម្មជាតិ ។
ខ) ផ្អែកលើទស្សនៈវិស័យ និងគោលដៅនយោបាយរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ មន្ទីរបានរៀបចំផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ អភិវឌ្ឍន៍ វិស័យកសិកម្ម ស្របទៅនឹងកម្មវិធីរបស់ក្រសួងរួម មាន៖
1. បង្កើនផលិតភាពពិធកម្ម និងពាណិជ្ជរូបនីយកម្មកសិកម្ម ។
2. ជំរុញ ផលិតកម្មសត្វ និងសុខភាពសត្វ
3. ការគ្រប់គ្រងធនធានជលផលប្រកបដោយ និរន្តរភាព ។
4. ការគ្រប់គ្រងធនធានព្រៃឈោះ និងសត្វព្រៃប្រកបដោយ និរន្តរភាព ។
5. ពង្រឹងស្ថាប័ន បង្កើនប្រសិទ្ធភាពសេវាគាំទ្រ និងអភិវឌ្ឍ ធនធានមនុស្ស ក្នុងវិស័យ កសិកម្ម ។

៣ ទិសដៅរបស់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ ខេត្តកណ្តាល

បញ្ជូលបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មឆ្លាតវៃបន្សុំទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ(ASPIRE) កាត់បន្ថយថ្លៃដើមផលិតដោយយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការប្រើប្រាស់ពួជជំរុញការប្រើប្រាស់វត្ថុធាតុដើមមានស្រាប់ក្នុងស្រុកសំរាប់ផ្សំចាថ្នាំកំចាត់សត្វល្អិតចំនីសត្វជីសរីរាង្គ ជួយរកទីផ្សារជូនកសិករតាមរយៈការផ្ដល់ពត៍មានទីផ្សារសាលារៀនទីផ្សារកសិផល ពង្រឹងក្រុមកសិករនិងសហគមន៍ពិសេសការធ្វើកសិកម្មកិច្ចសន្យា(contract farming) បង្កើនជីជាតិដីនិងកាត់បន្ថយសមាសភាពចង្រៃលើដំណាំតាមរយៈការធ្វើ ពិពិធកម្ម កសិកម្ម។ បង្កើនគុណភាពផលិតផលនិងសុវត្ថិភាពអ្នកហូបចុកតាមរយៈការប្រតិបត្តិកសិកម្មល្អ(GAP)និងអាចប្រកួតប្រជែងទីផ្សារក្នុងស្រុកនិងក្រៅស្រុកបាន។ ជម្រុញការបណ្តុះបណ្តាល បច្ចេកវិទ្យាមុន និងក្រោយពេលប្រមូលផល និងការកែច្នៃកសិផល។ ជម្រុញការងារផលិតកម្មសត្វ ផ្តោតលើពូជសត្វ ការកែច្នៃចំណីក្នុងស្រុក ការដាំស្មៅ ការការពារ និងព្យាបាល ។ យកចិត្តទុកដាក់លើការបង្ក្រាបបទល្មើសនេសាទ និងព្រៃឈើ។

៤ តួនាទី និងភារកិច្ចរបស់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទកណ្តាល

មន្ទីរកសិកម្មរុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តកណ្តាលជាអង្គភាពថ្នាក់មូលដ្ឋាន របស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ មានបេសកកម្មដឹកនាំ គ្រប់គ្រង និងធ្វើសកម្មភាពវិស័យកសិកម្មនៅក្នុងក្របខ័ណ្ឌ រដ្ឋបាលរាជធានី.ខេត្ត របស់ខ្លួន ។ មន្ទីកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ មានមុខងារ និងភារកិច្ចដូចតទៅ៖ លើកផែនការដឹកនាំ និងជម្រុញការអនុវត្តកិច្ចអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្មនៅក្នុងរាជធានី ខេត្តស្របតាមគោលនយោបាយរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ គ្រប់គ្រងទិន្នន័យកសិកម្មគ្រប់ជំនាញ លើកគម្រោងផែនការនិងវិធានការអភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម លើកគម្រោងកម្មវិធីចំណូល ចំណាយតាមដានពីការអនុវត្តនិងប្រមូលចំណូល ក្នុងវិស័យកសិកម្ម បង់ចូលថវិការដ្ឋ គ្រប់គ្រង មន្ត្រីរាជការ ថវិកា ទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ របស់មន្ទីរកសិកម្ម រាជធានីខេត្តឲ្យ បានត្រឹមត្រូវតាមគោលការណ៍ច្បាប់ ចូលរួមសហការក្នុងការអនុវត្ត វិធានការ ការពារធនធានធម្មជាតិក្នុងវិស័យកសិកម្ម គ្រប់ផ្នែកតាមការកំណត់ នយោបាយអភិវឌ្ឍ អភិរក្សរបស់ក្រសួង ចាត់ចែងការងារអន្តរាគមន៍ ទប់ទល់ បង្ការ និងរាយការណ៍សុំយោបល់ ជាបន្ទាន់ពី រដ្ឋបាលរាជធានី ខេត្ត និងក្រសួង នូវបណ្តាសមាសភាព ភយន្តរាយ គ្រោះធម្មជាតិ ភាពអនាធិបតេយ្យលើវិស័យកសិកម្មគ្រប់ផ្នែក ដែលកើតមាន ធ្វើជាដៃគូដ៏ល្អ និងឲ្យមានប្រសិទ្ធិភាពក្នុងកិច្ចសហការ និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជា មួយបណ្តាមន្ទីរនានា អង្គការ និងម្ចាស់ជំនួយនានា សម្រាប់អភិវឌ្ឍវិស័យកសិកម្ម នៅក្នុងខេត្ត រាជធានី ទទួលអនុវត្តភារកិច្ចផ្សេងៗទៀតដែលថ្នាក់ដឹកនាំក្រសួងប្រគល់ឲ្យ។

៥ ការគាំទ្រកសិករ

១.គាំទ្រ ថវិកា សម្ភារៈ និងបណ្តុះបណ្តាលជំនាញដល់ក្រុមកសិករ ១៤៤ក្រុមស្មើនឹង ៧,២០០នាក់ (៥០នាក់/ក្រុម) តាមរយៈគម្រោង PADEE ។ គាំទ្រថវិកា៖ 144ក្រុម X 12000$/ក្រុម = 1,728,000$ បណ្តុះបណ្តាលពីការគ្រប់គ្រងទុនបង្វិល ផលិតកម្មស្រូវ បន្លែ ការចិញ្ចឹមមាន់ ជ្រូក និងដំណាំរួមផ្សំផ្សេងៗទៀត។ គ្រប់វគ្គបណ្តុះបណ្តាលមានការធ្វើបង្ហាញ និងអនុវត្តផ្ទាល់ ទុនកើនឡើងពី 15000$ ដល់ 16000$/ក្រុម។ ការសិក្សាវាយតម្លៃការទទួលយកបច្ចេកវិទ្យា(Technical adoptation)ដោយសហការជាមួយ FAO លើកសិករ ៩៤៦នាក់(Randomized): ២៦% ទទួលយកបច្ចេកទេស ៧៥ទៅ១០០% មកអនុវត្តលើស្រែ ចំការរបស់ខ្លួនឬការចិញ្ចឹមសត្វ ៥៨% ទទួលយកបច្ចេកទេស ៥០ ទៅ៧៤% ១៦% ទទួលយកបច្ចេកទេសក្រោម៥០% កំណើនចំណូលគ្រួសារនឹងធ្វើការសិក្សានៅពេលគម្រោងចប់។ ២.ការគាំទ្រដោយថវិការដ្ឋ និងគម្រោងផ្សេងៗទៀត បណ្តុះបណ្តាល និងធ្វើបង្ហាញលើប្រធានបទ: ការអនុវត្តកសិកម្មល្អ(GAP) បច្ចេកទេសក្រោយពេលប្រមូលផល, ការកាត់បន្ថយការប្រើប្រាស់ថ្នាំកសិកម្ម,ការធ្វើបំលាស់មុខដំណាំ(Crop Rotation), វិធានការ ចំរុះការពារដំណាំ(IPM), ការប្រើប្រាស់ថ្នាំកំចាត់សត្វល្អិតផ្សំពីរុក្ខជាតិ (Botanical Pesticide), ការកែលំអរ គុណភាពដី ឬជីជាតិដី ការចិញ្ចឹមសត្វ …។ល។ ២៤៨វគ្គកសិករចូលរួម ៣៩៦០នាក់ ស្រី១៦១៧នាក់។ ៣.សហគមន៍កសិកម្មចំនួន ២៣ បានចងក្រង ផ្តល់បច្ចេកទេសនិងសម្ភារៈ ឡសំងួត ០២ (ឃុំព្រះពុទ្ធ ស្រុកកណ្តាលស្ទឹង និងឃុំក្រាំងយ៉ូវ ស្រុកស្អាង) ឃ្លាំងស្តុកស្រូវ ០២ (ឃុំបាគូ ស្រុកកណ្តាល និងឃុំពុកឬស្សី ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល)។ ៤.បណ្តុះបណ្តាលបទដ្ឋានបច្ចេកទេស និងបទដ្ឋានច្បាប់ដល់អាជីវករ សម្ភារៈកសិកម្ម និងសហគមន៍កសិកម្មដែលមានអាជីវកម្មសម្ភារៈកសិកម្ម បាន១១វគ្គ (៦ថ្ងៃ/វគ្គ) សិក្ខាកាមចូលរួម ១០២៥នាក់ ស្រី២៨៦នាក់។ ៥.ចងក្រងក្រុមកសិករផលិតបន្លែសុវត្ថិភាព(បន្លែសេរីរាង្គ និងបន្លែ GAP )ភ្ជាប់ទៅនឹងទីផ្សារតាមរយៈកសិកម្មតាមកិច្ចសន្យា (Contract Farming) ។ ឧទាហរណ៍ ៖ មានដូចជា ឃុំកោះខ្សាច់ទន្លា ឃុំស្អាងភ្នំ ឃុំក្រាំងយ៉ូវ ឃុំស្វាយប្រទាល ស្រុកស្អាង និង ឃុំព្រែកតាមាក់ ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល។ ៦.ត្រួតពិនិត្យការអនុវត្តបទដ្ឋានច្បាប់តាមដេប៉ូលក់ជីគីមី ថ្នាំកសិកម្ម ចំណីសត្វ បសុឱសថ ចំនួន៦៨កន្លែង និងផាកពិន័យអន្តរកាល ៧កន្លែង បានថវិការ ១៤,០០០,០០០រៀល បង់ចូលរដ្ឋ។

៦ SWOT មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តកណ្តាល

ចំនុចខ្លាំង

មានធនធានមនុស្ស និងរចនាសម្ព័ន្ធការងារការបែងចែកតួរនាទី និងភារកិច្ចទទួលខុសត្រូវច្បាស់លាស់ និងមនសិកាវិជ្ជាជីវៈ អាចជម្រុញការងារ អភិវឌ្ឍន៍បាន ។ មានទំនាក់ទំនង និងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការល្អជាមួយអាជ្ញធរដែនដី អង្គភាពពាក់ពន្ធ និងដៃគូអភិវឌ្ឍនានា អាចឲ្យយើងទាញយកគម្រោង ធានាសម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍ក្នុងខេត្តរបស់យើង។ ផលិតឯកសារបច្ចេកទេសបានច្រើន សម្រាប់ការងារផ្សព្វផ្សាយក្នុងខេត្ត(ប្រៀបធៀប២៥ខេត្តក្រុង) ទិន្នផលស្រូវកើនឡើង ខ្ពស់ជាងទិន្នផលមធ្យមប្រចាំឆ្នាំថ្នាក់ជាតិ (ឧទាហរណ៍៖ ថ្នាក់ជាតិ៣.១៦៣ តោន/ហត ខេត្តកណ្តាល៣.៧៧៨តោន/ហត) កសិករភាគច្រើនព្រមកែប្រែទម្លាប់ ទទួលយកបច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ ។ មានភ្នាក់ងារផ្សព្វផ្សាយកសិកម្មឃុំ ៣៦ឃុំ និងភ្នាក់ងារពេទ្យសត្វភូមិ គ្រប់ភូមិអាចទទួលការងារកសិកម្មតាមមូលដ្ឋាន ។ មានផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ និងកម្មវិធី ការងារច្បាស់លាស់ សម្រាប់អភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្ម ។

ចំនុចខ្សោយ

កង្វះមន្ត្រីតាមស្រុក ឃុំ និងថវិកាសម្រាប់អនុវត្តតាមផែនការយុទ្ធសាស្ត្រ របស់មន្ទីរ ។ មន្ត្រីចាស់ មន្ត្រីទើបចូលថ្មីទាមទារការបំពាក់បំប៉នបន្ថែម ជាបន្តបន្ទាប់នូវបច្ចេកទេសថ្មី ទាន់សម័យ បច្ចេកវិទ្យា។ ដំណាំស្រូវភាគច្រើនពឹងលើទឹកភ្លៀង មិនទាន់មានប្រព័ន្ធស្រោចស្រពគ្រប់គ្រាន់ និងប្រព័ន្ធរំដោះទឹកពេលមានជំនន់ទឹកភ្លៀង ។ ការយល់ដឹងរបស់កសិករស្តីពីការប្រើប្រាស់ពូជ ជី ថ្នាំកសិកម្ម នៅមាន កំរិតទាប ។ ថ្លៃដើមផលិតកម្មខ្ពស់ ឧបករណ៍ប្រើប្រាស់សម្រាប់ការងារកសិកម្ម មានតម្លៃថ្លៃ(ភាគច្រើននាំចូលពីបរទេស)។

ឪកាស

ស្ថានភាពភូមិសាស្ត្រ អំណោយផលដល់ការផលិតស្រូវប្រាំង បន្លៃ និងការចិញ្ចឹមសត្វ ។ មានការគាំទ្រពីរាជរដ្ឋាភិបាល ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ និងដៃគូរអភិវឌ្ឍនានា ។ ជាប់ព្រំប្រទល់ប្រទេសវៀតណាម និងរាជធានីភ្នំពេញ ងាយស្រួលដឹកជញ្ជូន និងលក់ផលិតផល។ មានក្រុមហ៊ុនផលិតពូជ ស្រូវ និងក្រុមហ៊ុនលក់សម្ភារៈកសិកម្ម និងផ្តល់ សេវា ចិញ្ចឹមសត្វក្នុងខេត្ត។ មានសេវាកម្ម ឥណទានខ្នាតតូចដល់មូលដ្ឋាន។

ការគំរាមកំហែង

ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ(រាំងស្ងួត ទឹកជំនន់ ខ្យល់ព្យុះ) ។ ការផ្ទុះឡើងនូវសត្វល្អិត ជម្ងឺលើដំណាំ និងសត្វចិញ្ចឹម ។ ផ្ទៃដីផលិតកម្មដំណាំថយចុះ ដោយមានការរីកចម្រើននៃវិស័យ ឧស្សាហកម្ម និងសំណង់ ។ កង្វះខាតកំលាំងពលកម្ម សល់តែចាស់ៗ កម្លាំងទ្រុឧទ្រម ធ្វើស្រែចម្ការ។ មិនមានស្ថេរភាពទីផ្សារ ពិសេសពេលប្រមូលផល កសិផលតែងតែ ធ្លាក់តម្លៃ។

រចនាសម្ត័ន្ធគ្រប់គ្រងរបស់មន្ទីរកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទខេត្តកណ្តាល ព្រមទាំងលេខទំនាក់ទំនង

ចំនួនអ្នកចូលទស្សនា